Αντιδραστήρια για την ταυτοποίηση μανιταριών



Οι εμπειρικοί συλλέκτες άγριων μανιταριών συνήθως προβαίνουν στην αναγνώριση ενός μανιταριού παρατηρώντας τα εξωτερικά χαρακτηριστικά και την οσμή του. Βέβαια, κάποιος πιο έμπειρος και σχολαστικός μελετητής μπορεί να χρησιμοποιήσει και χημικά διαλύματα, που αναλόγως με την αντίδραση κατά την επαφή του διαλύματος με τον πίλο, το στέλεχος και τα σπόρια του μανιταριού θα εξαγάγει πολύ χρήσιμες πληροφορίες για τη διαδικασία της αναγνώρισης. Όμως, η χρήση αντιδραστηρίων απαιτεί μεγάλη προσοχή και θα πρέπει να τηρούνται σχολαστικά οι κανόνες ασφαλείας που απαιτούνται γενικά για τη χρήση χημικών.
Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός πως τα χημικά αντιδραστήρια πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε φρέσκα μανιτάρια και να μην έχει παρέλθει περισσότερο από μία ώρα από τη στιγμή της συγκομιδής. Διαφορετικά, τα αποτελέσματα της αντίδρασης θα είναι παραπλανητικά και καθόλου αξιόπιστα. Επίσης, πρέπει να τονιστεί πως υπάρχουν αντιδραστήρια για συγκεκριμένα είδη μανιταριών, δεν εφαρμόζονται γενικά σε κάθε μανιτάρι, οπότε γίνεται κατανοητό πως αυτή η διαδικασία αφορά κυρίως έμπειρους συλλέκτες, οι οποίοι υποψιάζονται για το είδος ενός μανιταριού και απλώς επιθυμούν να συλλέξουν περισσότερα στοιχεία για την ταυτοποίηση.
Ειδικότερα, για την ταυτοποίηση των Βολιτών χρησιμοποιείται κυρίως διάλυμα αμμωνίας (NH4OH), που είναι εύκολο στον καθένα να το προμηθευτεί. Εφαρμόζοντας μία σταγόνα οικιακής αμμωνίας ή ένα διάλυμα αμμωνίας 25% επάνω στον πίλο, στο στέλεχος και σε τεμάχια της σάρκας του μανιταριού παρατηρούνται αλλαγές στο χρωματισμό. Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και υδροξείδιο του καλίου (KOH), δηλαδή καυστική ποτάσα, αλλά και θειϊκός σίδηρος (FeSO4 ), διάλυμα 10% σε νερό.
Στη συνέχεια παρατίθενται ορισμένα είδη Βολιτών και οι χρωματισμοί που παρατηρούνται με τη χρήση των διαλυμάτων.
Στον Boletus aereus η σάρκα του πίλου δεν αλλάζει χρωματισμό μετά την επάλειψη με αμμωνία ή KOH (υδροξείδιο του καλίου) ή FeSO4 (θειϊκό σίδηρο).
Στον Boletus edulis η επιδερμίδα του πίλου γίνεται πορτοκαλί χρώματος μετά την επάλειψη με KOH (υδροξείδιο του καλίου) ή διάλυμα αμμωνίας (NH4OH), ενώ με την εφαρμογή FeSO4 (θειϊκού σιδήρου) αποκτά μια απαλή γκριζοπράσινη απόχρωση. Η σάρκα του καπέλου μετά την εφαρμογή FeSO4 (θειϊκού σιδήρου) αποκτά κι αυτή μια απαλή γκριζοπράσινη απόχρωση, αλλά είναι αρνητική κατά την εφαρμογή της αμμωνίας και του υδροξειδίου του καλίου. Στον Boletus luridus με την εφαρμογή FeSO4 (θειϊκού σίδήρου) η επιδερμίδα του πίλου παίρνει έναν σκούρο κόκκινο χρωματισμό, ενώ η σάρκα του γίνεται κίτρινη προς πορτοκαλί. Εάν πάλι εφαρμοστεί στη σάρκα το αντιδραστήριο του Melzer τότε αποκτά ένα σκούρο μπλε χρώμα.
Αντιδραστήριο του Melzer: Είναι ένα υδατικό διάλυμα υδροχλωρίου (HCl ), ιωδιούχου καλίου (KL) και ιωδίου (I). Οι αναλογίες είναι: 2.50% – 3.75 % ιωδιούχο κάλιο (KL), 0.75% –1.25% ιώδιο (I) και το υπόλοιπο διάλυμα να αποτελείται από 50% νερό και 50% υδροχλώριο (HCl ).