Οι ατρόμητοι πολεμιστές Μπερσέρκερς (Berserkers) αποτελούσαν μια επίλεκτη ομάδα πολεμιστών των Βίκινγκς που ακόμη και στο άκουσμά τους προκαλούσαν τρόμο στους εχθρούς τους. Στη μάχη πήγαιναν χωρίς πανοπλία, φορώντας μόνο δέρματα ζώων, όπως λύκων ή αρκούδας, καθώς πίστευαν πως ήταν προικισμένοι με το πνεύμα του αντίστοιχου άγριου ζώου. Πριν από κάθε μάχη βρίσκονταν σε κατάσταση έκστασης σε σημείο να δαγκώνουν και να χτυπούν δυνατά τις ασπίδες τους, να επιτίθενται στα δέντρα και συχνά να σκοτώνονται και μεταξύ τους. Λόγω, λοιπόν, της διψασμένης τους οργή για αίμα, οι Μπερσέρκερς επιδείκνυαν απαράμιλλη δεξιότητα στη μάχη και συνέχιζαν να κατασφάζουν τους εχθρούς ακόμη και τραυματισμένοι.
Τι προκαλούσε αυτή την ευφορία και την έκσταση των πολεμιστών;
Το 1784 ένας ιερέας ονόματι Ödmann ξεκίνησε μια θεωρία ότι η εκστατική διάθεση και η μανία των Μπερσέρκερς ήταν το αποτέλεσμα της κατανάλωσης του μανιταριού Amanita muscaria. Η εξήγηση αυτή έγινε σταδιακά αρκετά δημοφιλής και παραμένει έως σήμερα. Βέβαια, ο Ödmann στήριξε την υπόθεσή του σε αναφορές για τους σιβηριανούς σαμάνους χωρίς δική του παρατήρηση ή προσωπική γνώση αναφορικά με τις συνέπειες της κατανάλωσης αυτού του είδους μανιταριού.
Η χρήση αυτών των επικίνδυνων μανιταριών από τους σιβηριανούς σαμάνους ήταν γνωστή και αν γινόταν προσεκτική χρήση, λέγεται ότι προκαλούσαν μια κατάσταση ψευδαισθήσεων, ευφορίας, ερυθρού δέρματος και μυϊκών συσπάσεων. Αυτά τα συμπτώματα ταιριάζουν αρκετά με τα συμπτώματα που περιέγραφαν οι συγγραφείς για τους Μπερσέρκερς. Βέβαια, και οι ίδιοι οι σαμάνοι παραδέχονταν πως αυτό το μανιτάρι μπορούσε να σκοτώσει εκείνον που το κατανάλωνε.
Εκτός όμως από τον Αμανίτη τον μυγοκτόνο (Amanita muscaria) είχε προταθεί ως υπεύθυνο για την οργιώδη συμπεριφορά των πολεμιστών των Βίκινγκς κάποιο δηλητηριώδες λευκό αγαρικό. Βέβαια, λαμβάνοντας υπόψη πόσο δηλητηριώδες είναι αυτό το μανιτάρι, θεωρείται μάλλον απίθανο να καταναλωνόταν από τους πολεμιστές.
Έχει επίσης προταθεί η δηλητηρίαση από τον μύκητα Claviceps purpurea καθώς περιέχει μια ένωση που χρησιμοποιείται για τη σύνθεση του παραισθησιογόνου LSD (διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος). Ωστόσο, αν τα μανιτάρια ήταν τόσο σημαντικά για τους Μπερσέρκερς, θα είχαν αναφερθεί σίγουρα στην ιστορική εγκυκλοπαίδεια «Saga», πράγμα που δεν υφίσταται.
Οι πιο πιθανές εξηγήσεις
Η πιο πιθανή εξήγηση για αυτήν τη μανιώδη έξαψη των πολεμιστών των Βίκινγκς προέρχεται από την ψυχιατρική. Πιθανότατα αυτές οι ομάδες των πολεμιστών, μέσω τελετουργικών διαδικασιών που διεξάγονταν πριν από μια μάχη, όπως το δάγκωμα των άκρων των ασπίδων τους, μετέβαιναν σε αυτο-προκαλούμενη υπνωτική έκσταση. Έτσι, έχαναν τον συνειδητό έλεγχο των πράξεών τους, οι οποίες κατευθύνονταν έπειτα υποσυνείδητα, είχαν πια ελάχιστη επίγνωση του περιβάλλοντός τους και δεν αντιλαμβάνονταν τον σωματικό πόνο.
Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει πως υπεύθυνο γι’ αυτή την εκστατική διάθεση των πολεμιστών ήταν ένα τοξικό φυτό. Ο Karsten Fatur από το Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνα υποστηρίζει ότι οι Μπερσέρκερς πριν από τη μάχη έκαναν χρήση του τοξικού φυτού Hyoscyamus niger, η χρήση του οποίου μπορούσε να προκαλέσει όλα εκείνα τα συμπτώματα της μανιώδους ορμής των πολεμιστών και όχι τα μανιτάρια. Άλλωστε, το φυτό Hyoscyamus niger ευδοκιμούσε στη Σκανδιναβία και σε αρχαιολογικές ανασκαφές κοντά στο Fyrkat της Δανίας το 1977 βρέθηκαν σπόροι αυτού του φυτού σε έναν τάφο Βίκινγκ. Έτσι, λοιπόν, βεβαιώνεται πως το Hyoscyamus niger ήταν γνωστό στους Βίκινγκς.
Πηγές:
