Οι Ελληνορθόδοξοι τιμούμε τη μνήμη του Αγίου Βασιλείου από την Καισαρεία της Καππαδοκίας την 1η Ιανουαρίου, την Πρωτοχρονιά. Καθώς ο Άγιος Βασίλειος είχε καθιερωθεί στη συνείδηση των ορθοδόξων όχι μόνο ως άγιος, αλλά και ως μεγάλος πατέρας της Εκκλησίας που με τις φιλανθρωπίες του έγινε παγκόσμιο σύμβολο αγάπης και προσφοράς, χάρη σε αυτόν οι άνθρωποι όλου του κόσμου έχουν μια ευκαιρία να δείξουν τις μέρες των εορτών έλεος και φιλανθρωπία, αλλά και τα παιδιά να λαμβάνουν δώρα και να βλέπουν τις επιθυμίες τους να γίνονται πραγματικότητα.
Ο Άγιος Βασίλειος της Καισαρείας και ο Santa Claus
Στη νεώτερη εποχή έχει επικρατήσει πια ο μύθος να έρχεται ο Άγιος Βασίλης ή καλύτερα ο Santa Claus την παραμονή των Χριστουγέννων επάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν τάρανδοι για να μοιράσει τα δώρα στα μικρά παιδιά. Κι ενώ για εμάς τους ορθοδόξους η μορφή του Αγίου Βασιλείου με την κόκκινη στολή και τους ταράνδους μοιάζει αντιφατική με τα πατερικά κείμενα και τις πατροπαράδοτες παραδόσεις, η εμφάνιση του Santa Claus δεν είναι διόλου καινούργια για τους λαούς της Βόρειας Ευρώπης.
Ο Santa Claus δεν είναι άλλος από τον Άγιο Νικόλαο που εμείς τον γιορτάζουμε στις 6 Δεκεμβρίου ως προστάτη των Ναυτικών, αλλά οι λαοί της Βόρειας Ευρώπης τον τιμούν ως προστάτη των φτωχών και των παιδιών, αναμειγνύοντας και στοιχεία από αρχαιότερους μύθους, όπως τα ξωτικά, το άστρο του βορρά και το έλκηθρο. Έτσι, η ιστορία του Αγίου Νικολάου, του Έλληνα Αγίου του 4ου αιώνα, έγινε παγκόσμιο σύμβολο για τον εορτασμό των Χριστουγέννων.
Ο Άγιος Βασίλης, οι σαμάνοι και τα μανιτάρια
Ο Δεκέμβριος ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων συνυφασμένος με μεγάλες γιορτές, γλέντια και χορούς πολύ πριν τον Χριστιανισμό. Οι λαοί της Βόρειας Ευρώπης γιόρταζαν το χειμερινό ηλιοστάσιο ανάβοντας φωτιές, κρεμώντας καμπανάκια στα δέντρα για να μπορούν να αντιληφθούν την παρουσία του καλού πνεύματος, βάζοντας αστέρι στην κορυφή του δέντρου και τοποθετώντας διάφορα γλυκίσματα στα δέντρα για τα καλά πνεύματα.
Ειδικότερα, οι σαμάνοι στη Σιβηρία και στην Αρκτική έκαναν χρήση παραισθησιογόνων μανιταριών κατά τους εορτασμούς του χειμερινού ηλιοστασίου και συνήθιζαν να φορούν κόκκινα ρούχα με λευκές βούλες, στα χρώματα δηλαδή του μανιταριού Amanita muscaria. Έτσι, λοιπόν, θεωρούσαν πως τις ημέρες των γιορτών επικοινωνούσαν με τη φύση και μπορούσαν ακόμη να μπαίνουν στα σπίτια των ανθρώπων μέσα από τις καμινάδες ή μέσω κάποιου ανοίγματος στην οροφή.
Οι σαμάνοι επίσης είχαν μια ιδιαίτερη σχέση με τους ταράνδους, τους οποίους θεωρούσαν και ως ζώα του πνεύματος. Υπό την επίδραση των παραισθησιογόνων μανιταριών ήταν φυσικό να «βλέπουν» τους ταράνδους να πετούν στον ουρανό και να σέρνουν το έλκηθρο. Βέβαια, η αλήθεια είναι πως δεν είχαν μόνο οι σαμάνοι ιδιαίτερη αδυναμία στα παραισθησιογόνα μανιτάρια, αλλά και οι τάρανδοι μανιωδώς σκάβουν μέσα στο χιόνι για να ανακαλύψουν τα αγαπημένα τους μανιτάρια!
Και καθώς τα δώρα που προορίζονται για τα παιδιά αφήνονται κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο, όπως ακριβώς ξεφυτρώνουν και τα μανιτάρια στις ρίζες των δέντρων, αναμφίβολα τα μανιτάρια καταλαμβάνουν εξέχουσα θέση στη γιορτή των Χριστουγέννων.
Πηγές:
